Wat is er aan de hand?

Uit een onderzoek van de NOS blijkt dat AI-modellen van bedrijven zoals OpenAI en Midjourney mogelijk inbreuk maken op auteursrechten van Nederlandse beeldmakers. Ze hebben beelden gebruikt van bekende artiesten zoals Erwin Olaf, Eddy van Wessel en Dick Bruna, zonder daarvoor toestemming te vragen. Best een heftige beschuldiging, toch?

Wat zeggen de experts?

De NOS vroeg vier experts op het gebied van AI om hun mening. Zij denken allemaal dat de AI-modellen inderdaad getraind zijn met werken van deze Nederlandse kunstenaars. Evangelos Kanoulas van de Universiteit van Amsterdam zegt dat het opvallend is hoe de AI-modellen typische kenmerken van deze werken kunnen nabootsen, zoals vrouwen in gele jurken (Erwin Olaf) en zwart-witfoto’s van oorlogsgebieden (Eddy van Wessel).

Wat vinden de techbedrijven?

OpenAI wilde niet echt reageren, maar verwees naar de mogelijkheid voor beeldmakers om bezwaar te maken. Midjourney hield zich stil en gaf helemaal geen commentaar.

Wat betekent dit voor auteursrechten?

Volgens jurist Mirjam Elferink kan dit een inbreuk op het auteursrecht zijn, maar er is een uitzondering voor het verzamelen van openbare gegevens. Dit geldt bijvoorbeeld voor wetenschappelijke instellingen, maar ook commerciële partijen kunnen hiervan gebruikmaken, zolang de rechthebbenden geen expliciet bezwaar hebben gemaakt. Dit heet een “opt-out”.

Voor werken van Dick Bruna en Eddy van Wessel is zo’n opt-out gebruikt, wat betekent dat hun rechten mogelijk geschonden zijn. Voor Erwin Olaf is dit niet het geval, omdat hij voor zijn overlijden wilde dat zijn werk wereldwijd gebruikt zou blijven worden.

De nieuwe Europese AI-wet

Er is recent een nieuwe Europese AI-wet ingegaan die aansluit bij de opt-out systematiek. Beeldmakers moeten nu aangeven dat ze hun opt-outrecht willen gebruiken, en techbedrijven moeten transparant zijn over hoe hun modellen zijn getraind. Dit betekent dat als een AI-systeem eenmaal is getraind, het moeilijk is om specifieke data weer te verwijderen.

Wat kun je doen als beeldmaker?

Als je als beeldmaker niet wilt dat jouw werk gebruikt wordt door AI-modellen, kun je je opt-outrecht aangeven op optoutnow.ai. Dit is een belangrijke stap om je rechten te beschermen in deze snel veranderende digitale wereld.

Dus, dat was het voor nu! Het is een ingewikkeld verhaal, maar het komt erop neer dat techbedrijven waarschijnlijk de fout in zijn gegaan door zonder toestemming Nederlandse kunst te gebruiken. Dit roept grote vragen op over auteursrechten in het AI-tijdperk. Wat vind jij hiervan? Laat het ons weten in de reacties!

Tot de volgende keer!